Spreiding: De gezondheidszorgsector helpt bij het creëren van een diverse portefeuille. Rendement: Historisch gezien hebben investeringen in de gezondheidszorg rendementen die hoger liggen dan in andere sectoren. Voorspelbaarheid: De gezondheidszorg is een stabiele markt met weinig schommelingen, die relatief goed te voorspellen is.
Private Equity (PE) heeft in de afgelopen jaren een steeds grotere rol ingenomen in de wereld van investeringen. Wat ooit het domein was van institutionele beleggers en zeer vermogende particulieren, is nu toegankelijker geworden voor een breder publiek. Door de aantrekkelijke historische rendementen, uitgebreide diversificatiemogelijkheden en lage correlatie met andere vermogenscategorieën, biedt PE unieke voordelen voor beleggers in de zorg.
In Nederland en de rest van Europa wint PE in de gezondheidszorg snel aan terrein, aangedreven door de vergrijzing, de voorspelbaarheid en het groeiende vrije vermogen van particulieren. In dit artikel belichten we de impact van PE in de gezondheidszorg vanuit zowel maatschappelijk als financieel oogpunt en hoe wij bij Altix inspelen op deze ontwikkelingen.
“In Nederland en de rest van Europa wint PE in de gezondheidszorg snel aan terrein, aangedreven door de vergrijzing, de voorspelbaarheid en het groeiende vrije vermogen van particulieren.”
Investeren Vanuit Maatschappelijk Oogpunt
Ondernemerschap In De Zorg
“Privaat ondernemerschap is traditioneel de ruggengraat van de zorg in Nederland.” Aldus voormalig minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Conny Helder, in een brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van een onderzoek door EY naar de rol van PE in de zorg. Historisch gezien werd de zorg gefinancierd door kerken, kloosters en particuliere weldoeners. Pas halverwege de 20ste eeuw ontstond er een publiek-privaat zorgstelsel. De primaire verantwoordelijkheid voor het zorgaanbod lag bij particuliere initiatieven, maar de overheid voorzag steeds meer in financiering en trad op als regelgever op het gebied van kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg.
Begin deze eeuw werd geconcludeerd dat de mate van overheidsbemoeienis te ver was doorgeschoten: zorgverzekeraars en zorgaanbieders ontbrak de prikkel om te innoveren. In 2006, werd de nieuwe zorgverzekeringswet geïntroduceerd, die zorgaanbieders en zorgverzekeraars weer ruimte bood om meer maatwerk in zorg te leveren.
Om in dit systeem, een privaat stelsel met veel eigen verantwoordelijkheden voor zorgaanbieders en zorgverzekeraars, de publieke belangen te waarborgen, zijn er verschillende reguleringspunten. Toezichthouders zoals de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Autoriteit Consument en Markt (ACM) zien toe op de naleving van deze regels en kunnen handhaven als partijen zich niet aan de regels houden.
In deze context betekent particulier ondernemerschap dus niet dat er sprake is van volledig vrije markten. Toetredings- en tariefreguleringen, kwaliteitsreguleringen en regulering van winstuitkering zijn gericht op het beschermen van publieke belangen.
Commercie In De Zorg
Huisartsenketen Co-Med werd op 5 juli 2024 failliet verklaard nadat zorgverzekeraars hun contracten hadden opgezegd en de zorgautoriteiten tekortkomingen hadden geconstateerd. Deze beslissing volgde op langdurige klachten over de slechte bereikbaarheid van Co-Med-praktijken, wat een groot risico voor de patiënten vormde. Dit heeft de discussie aangewakkerd over de wenselijkheid van commerciële belangen in de zorg.
Hoewel Co-Med een grote speler in de markt was, werd het niet ondersteund door PE. Centric Health, een huisartsenketen die wel door PE wordt ondersteund, kreeg ook een aanwijzing, maar daar zijn alle klachten inmiddels verholpen. Dit toont aan dat PE-ondersteunde praktijken in staat zijn verbeteringen door te voeren en wenselijke zorg te leveren. Gemiddeld krijgen jaarlijks 40 zorginstellingen een aanwijzing, waarvan het merendeel publieke instellingen betreft.
Zorgelijke Veranderingen
De zorgkosten per Nederlander zijn de afgelopen decennia significant toegenomen. Waar in de jaren ’50 de Nederlander ongeveer 3,4% van het bruto binnenlands product (BBP) aan zorg uitgaf, stegen deze kosten tot 14,5% in 2020. De verwachting is dat dit percentage in 2060 zal stijgen tot ongeveer 26% van het BBP.
Groei Jaarlijkse Zorguitgaven Per Nederlander
Deze stijging is het gevolg van vergrijzing, een toename van chronische zieken en inflatie.
- Vergrijzing: De Nederlandse samenleving vergrijst doordat mensen langer leven en omdat men minder kinderen krijgt. Hierdoor neemt de aanwas van de beroepsbevolking af. Het percentage ouderen stijgt, terwijl het aandeel van de beroepsbevolking afneemt. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor
Demografische ontwikkelingen in Nederland
- Toename in Chronisch Zieken: In Nederland hebben 10,4 miljoen mensen een chronische ziekte (Volksgezondheid en Zorg, 2024). Ouderen hebben van nature een hogere prevalentie van chronische aandoeningen, waardoor deze groep door de vergrijzing sneller toeneemt. Bovendien, wanneer we de leeftijdscorrectie toepassen, zien we ook een stijging van de prevalentie van chronische ziekten onder andere bevolkingsgroepen. Dit wijst op een bredere trend waarbij chronische ziekten steeds vaker voorkomen, ongeacht de leeftijd, en benadrukt de noodzaak van gerichte gezondheidszorg en preventieve maatregelen.
- Inflatie: Door inflatie stegen de zorgkosten meer dan gebruikelijk. In 2023 werd de basisverzekering 6,5% duurder, terwijl de kosten voor langdurige zorg zelfs met 9,2% stegen. De extra overheidsuitgaven tijdens de Covid-19-pandemie, die opliepen tot 14% of 13 miljard euro, en de huidige hoge energieprijzen hebben de inflatie aanzienlijk opgedreven (Zorginstituut Nederland). De stijging van lonen en prijzen werkt door in de tarieven, wat uiteindelijk leidt tot een verdere toename van de totale zorgkosten. Deze ontwikkelingen roepen vragen op over de houdbaarheid van het zorgsysteem en de noodzaak voor innovatieve oplossingen om de financiële druk op zowel de overheid als de zorgverleners te verlichten.
Overheidsuitgaven In De Zorg
“PE een cruciale rol spelen door te investeren in nieuwe technologieën en efficiënte zorgmodellen die de druk op het zorgsysteem kunnen verlichten.”
Al deze oorzaken leiden ertoe dat de overheidsuitgaven in de zorg jaar na jaar sterk toenemen (Ministerie van Algemene Zaken). Dit is op de lange termijn een onhoudbare situatie. Demografische veranderingen zijn moeilijk te beïnvloeden, waardoor de oplossing moet worden gezocht in innovatie. Juist op dit terrein kan PE een cruciale rol spelen door te investeren in nieuwe technologieën en efficiënte zorgmodellen die de druk op het zorgsysteem kunnen verlichten. Het bevorderen van samenwerking tussen zorgaanbieders, technologiebedrijven en investeerders kan bovendien bijdragen aan duurzame oplossingen die zowel de kwaliteit van zorg verbeteren als de kosten beheersbaar houden.
Investeren Vanuit Financieel Oogpunt
Innovatie Door PE
Onderzoek van de Europese Centrale Bank (ECB, 2009) toont aan dat bedrijven die ondersteund worden door PE innovatiever zijn dan hun niet-PE-gesteunde tegenhangers. Analyses van patentaanvragen en goedkeuringen bevestigen deze bevindingen. In 2009 werd vastgesteld dat PE-investeringen, hoewel ze slechts 8% van de totale industriële uitgaven uitmaken, verantwoordelijk zijn voor maar liefst 12% van de industriële innovatie. Vergelijkbare studies in de BioTech sector tonen dezelfde trend aan. Dit benadrukt de rol van PE als een krachtige motor achter innovatie.
PE fungeert als een essentiële katalysator voor innovatie, iets waar de gezondheidszorg dringend behoefte aan heeft. Voorstanders van PE in de zorg benadrukken niet alleen het belang van kapitaal, maar ook de waardevolle netwerken en diepgaande marktkennis die deze firma’s meebrengen, vooral wanneer zij een sectorspecifieke focus hebben. Investeringen in innovatieve medische apparatuur, digitale gezondheidsoplossingen en onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten stellen zorgaanbieders in staat hun diensten te verbeteren en nieuwe mogelijkheden te verkennen. Bovendien biedt digitalisering oplossingen voor het groeiende personeelstekort in de zorgsector.
In de zorgsector opereren nog veel kleine zorgaanbieders. Door deze aanbieders te integreren in grotere zorgketens, kunnen zij profiteren van de voordelen van schaalvergroting. Dit leidt tot efficiëntere administratieve systemen, kostenbesparende inkoopmogelijkheden en een soepelere uitwisseling van best practices. De integratie van deze zorgaanbieders verhoogt de operationele effectiviteit en maakt de zorgsector veerkrachtiger en beter toegerust om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan.
Gezonde Rendementen
Naast de voordelen die PE-investeringen met zich meebrengen voor het maatschappelijke belang, zijn ze ook gunstig voor investeerders. Een onderzoek van Bain (Bain, 2023) toont aan dat de rendementen van gezondheidszorginvesteringen historisch gezien hoger liggen dan het gemiddelde van andere sectoren.
Rendementen Gezondheidszorg vs Overige Sectoren
Zelfs met de strengere wet- en regelgeving rondom investeringen in de gezondheidszorg blijft de sector aantrekkelijk voor investeerders. De constante en toenemende vraag naar zorg, gecombineerd met de voorspelbare demografische ontwikkelingen, maakt deze markt bijzonder geschikt voor stabiele en betrouwbare inkomsten.
PE Investeringen in de Nederlandse Gezondheidszorg
Op dit moment is het aandeel van PE in de zorg nog sterk in ontwikkeling. Het aantal transacties in de zorgsector wordt steeds meer gedomineerd door PE. Sinds 2019 vormen PE-transacties de meerderheid van de zorgtransacties (Deloitte, 2023). De totale marktwaarde van PE in de gezondheidszorg is tussen 2007 en 2023 gestegen van 125 miljoen euro naar 500 miljoen euro. In dezelfde periode steeg het aandeel van PE in de totale buy-outmarkt van 5% naar 10% (NVP, 2023). Vooralsnog wordt verwacht dat deze trend de komende jaren aanhoudt. Onderzoek van Aeternus (2024) laat zien dat 17% van de PE-firma’s de gezondheidszorg als voorkeursbranche heeft, wat aantoont dat de interesse vanuit de PE-sector nog steeds hoog is.
Zorg Bij Altix
Bij Altix geloven we sterk in de langetermijnvisie van PE-fondsen, waarbij de nadruk ligt op zowel toekomstige winsten als duurzame en maatschappelijke impact. Onze investeringen in de gezondheidszorg, zoals via Gilde Healthcare uit de Alt.1-portefeuille, onderstreept ons streven naar tastbare impact en intrinsieke duurzaamheid zonder in te boeten op rendement.
De gezondheidszorgsector blijft zich ontwikkelen, gedreven door technologische vooruitgang en veranderende demografische behoeften. Bij Altix zien we de uitdagingen in de gezondheidszorg niet als obstakels, maar als kansen voor positieve verandering. Via strategische investeringen kunnen wij waarde toevoegen en tegelijkertijd een positieve bijdrage leveren aan de samenleving. De sector biedt bovendien diversificatiemogelijkheden, wat het voor Altix nog aantrekkelijker maakt.
“Bij Altix geloven we sterk in de langetermijnvisie van PE-fondsen, waarbij de nadruk ligt op zowel toekomstige winsten als duurzame en maatschappelijke impact.”
Onze inzet voor innovatie en duurzaamheid in de gezondheidszorg weerspiegelt onze toewijding aan een blijvende, positieve impact op de industrie en de samenleving als geheel. Onze fondsen en hun onderliggende bedrijven binnen onze portefeuille beschouwen ESG (Environmental, Social, and Governance) als een kernpijler voor waarde creatie. Door deze aanpak kunnen we niet alleen de winstgevendheid verbeteren, maar ook bijdragen aan een duurzame toekomst.
Bronnenlijst
- Conny, C. (2024, 7 juni).Private Equity in de zorg [Kamerbrief]. Geraadpleegd van https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/06/07/kamerbrief-over-private-equity-in-de-zorg
- Aalbers, R., & Roos, A.-F. (2022). Zorguitgaven, ons een zorg? Geraadpleegd van https://www.cpb.nl/zorguitgaven-ons-een-zorg
- CBS, 15-12-2023 (Cijfers) Bevolkingsprognose 2023-2070. Geraadpleegd van https://dashboards.cbs.nl/v5/dashboard_bevolkingsprognose/
- Volksgezondheid En Zorg, Chronische aandoeningen en Multi morbiditeit | Leeftijd en geslacht. Geraadpleegd van https://www.vzinfo.nl/chronische-aandoeningen-en-multimorbiditeit/leeftijd-en-geslacht#:~:text=Ruim%2010%20miljoen%20mensen%20met,uitzicht%20is%20op%20volledig%20herstel.
- Zorginstituut Nederland. Kosten basisverzekering stijgen in 2023 met 6,5%, langdurige zorg met 9,2%. zorgcijfersdatabank.nl. Geraadpleegd van https://www.zorgcijfersdatabank.nl/nieuws/kosten-basisverzekering-stijgen-in-2023
- Ministerie van Algemene Zaken. (2024, April 16). Prinsjesdag: Miljoenennota en Rijksbegroting. Rijksoverheid.nl. Geraadpleegd van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/prinsjesdag
- Popov, A., Roosenboom, P., European Central Bank. (2009). DOES PRIVATE EQUITY INVESTMENT SPUR INNOVATION? EVIDENCE FROM EUROPE. In European Central Bank Working Paper Series: Vol. No 1063. Geraadpleegd van https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpwps/ecbwp1063.pdf
- Bain (2023, November 30) Global Healthcare Private Equity Report 2024. Geraadpleegd van https://www.bain.com/insights/topics/global-healthcare-private-equity-report/
- Deloitte Nederland. (2023). Healthcare & Life Sciences M&A onderzoek 2023. Geraadpleegd van https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/nl/Documents/life-sciences-health-care/deloitte-nl-lshc-m-a-onderzoek-nl-2023.pdf
- Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen. (2024, Juli 10) . Investeringen. In nl. Geraadpleegd van https://nvp.nl/feiten-cijfers/marktcijfers/investeringen/#Sector
- (2024, July 8). Private equity in Nederland in kaart | Aeternus. Geraadpleegd van https://www.aeternuscompany.nl/kennis/private-equity-in-nederland-in-kaart/